کاوش در گذشته و یافته‌های تاریخی می‌تواند ما را در پی بردن به اسرار آنان یاری کند. حال باستان شناسان در آستانه رمزگشایی از 17 راز باستانی شگفت انگیز هستند.
آثار برجسته تاریخی، همواره افسانه‌هایی را با خود به همراه دارند که با کاوش در میان آنان، سوالات بسیاری پیرامون آن‌ها مطرح خواهد شد. اما برخی از این اکتشاف‌ها با وجود آنکه اهمیت عمده‌ای در باستان شناسی دارند، در واقعیت رمز و راز پیچیده‌تری را در پشت پرده مخفی کرده‌اند. این دسته از اسرار، از جمله موارد بی‌پاسخی هستند که باستان‌شناسان را با سوالات بی‌پاسخ بسیاری رو به رو می‌کنند. از داستان مرموز مردمان دریا (Sea People) گرفته تا ساختارهای سنگی باستانی عظیم در اردن و سوریه و یا معماهای بسیار در مورد فراعنه مصر، همگی اسرار باستانی بسیاری را در خود نهان ساخته‌اند. در این مطلب به بررسی 16 راز باستانی می‌پردازیم که باستان‌شناسان تا حد بسیاری به حل معمای آنان نزدیک شده‌اند.
1- مردمان دریا چه کسانی بودند؟
در حدود 3200 سال قبل، گروهی از مردم که دانشمندان امروزی آنان را تحت عنوان «مردمان دریا» می‌شناسند، به شهرها و تمدن‌های سراسر مدیترانه شرقی یورش برده و ناآرامی‌های بسیاری را به پا کردند. در پی این حملات، بسیاری از شهرها نابود شد و گنجینه‌های بسیاری در این میان به غنیمت برده شدند. با نابودی شهرها و تمدن‌ها، مردمان دریا که از ساکنین نواحی دریای اژه بودند، در خاورمیانه مستقر شدند.
حفاری‌های باستان‌شناسان در شهرهای مرتبط با مردمان دریا و مطالعه در متون باستانی همچنان ادامه دارد. در اکتبر 2017، باستان‌شناسان موفق به کشف یک کتیه عظیم سنگی شدند که در آن به مردمان دریا اشاره شده است. این کتیبه در شهر Beyköy و در کشور ترکیه پیدا شد، احتمالا داستان رازآلود مردمان دریا را به شکل شفاف‌تری برای ما تشریح خواهد کرد.
2- آثار مردان قدیم توسط چه کسانی ساخته می‌شد؟
بادیه‌نشینان خاورمیانه در اوایل قرن بیستم، برای نخستین بار اصطلاح «آثار مردان قدیم» (The Works of the Old Men) را مطرح کردند. این کشف باستانی، مجموعه‌ای از ساختارهای سنگی را شامل می‌شود که در اردن، سوریه و عربستان سعودی پیدا شده‌اند. مشاهده مفهوم اصلی این ساختارها بر روی زمین، امری دشوار است؛ اما اشکال مختلف آنان را می‌توان به راحتی از هواپیما و یا تصاویر ماهواره‌ای دید. این دسته از ساختارهای سنگی، معمولا به علت شکل و شمایل ظاهری‌شان، اسامی مختلفی را به خود می‌گیرند که از حمله آنان می‌توان به بادبادک‌ها، چرخ‌ها، دروازه‌ها و … اشاره کرد.
تحقیقات باستان‌شناسان بر روی این ساختارهای سنگی همچنان ادامه دارد و اخیرا نیز گروهی از محققان در تلاش هستند مقاله جدیدی در مورد این ساختارها در عربستان سعودی را منتشر کنند.
3- آیا اتاق‌های مخفی در دل هرم جیزه قرار دارند؟
تحقیقات انجام گرفته به کمک «پروژه اسکن اهرام» (Scan Pyramids Project) نشان می‌دهد که 2 حفره ناشناخته در دل هرم بزرگ جیزه قرار دارد. هرم جیزه بزرگ‌ترین هرم ساخته شده توسط مصریان باستان بوده که در حدود 4500 سال قبل برای فرعون خوفو (Khufu) ساخته شد.
یک حفره در گوشه شمال شرقی حرم واقع شده و دیگری در طرف شمالی این هرم قرار دارد.
برخی از دانشمندان ضمن تحقیق و بررسی این مسئله، به نتایجی باورنکردنی دست یافته‌اند. گفته می‌شود که این حفره‌های خالی، در واقع همان اتاق‌های مخفی در دل هرم بزرگ جیزه هستند. کارشناسان سعی دارند با اسکن دقیق ساختار این هرم، پرده از این راز باستانی بردارند.
4- آیا مقبره‌های سلطنتی در دره پادشاهان مخفی شده‌اند؟
دره پادشاهان از 16 الی 11 قرن پیش از میلاد مسیح، به عنوان محلی برای دفن پادشاهان مصری مورد استفاده قرار می‌گرفت. بسیاری از این مقبره‌ها در عهد باستان مورد سرقت واقع شدند که از جمله این موارد می‌توان به نابودی کامل آرامگاه توت‌عنخ‌آمون (Tutankhamun) در سال 1922 اشاره کرد.
باستان‌شناسان معتقدند که تعداد دیگری از این مقبره‌ها، هنوز در دره پادشاهان بوده و تاکنون کشف نشده‌اند. تحقیقات کارشناسان با استفاده از اسکن‌های رادار نیز نشان می‌دهد که در این محل، ممکن است چندین آرامگاه دیگر هم وجود داشته باشد. اگرچه هنوز مشخص نیست که مقبره کدام پادشاه باستانی در این محل به صورت مخفی باقی مانده، اما پیش‌بینی می‌شود که این آرامگاه متعلق به همسر پادشاه توت‌عنخ‌آمون باشد. به گفته کارشناسان، احتمالا در آینده‌ای نزدیک از این راز باستانی نیز رمزگشایی خواهد شد.
5- چه کسی طومارهای دریای مرده را نوشت؟
طومارهای دریای مرده (the Dead Sea Scrolls) شامل هزاران تکه متن 2000 ساله است که در 12 غار و حوالی قمران در اسرائیل کشف شد. اینکه چه کسی کتیبه‌های دریای مرده را نوشته، همچنان در هاله‌ای از ابهام قرار دارد. اما نظریه اکثریت کارشناسان بر این است که فرقه‌ای تحت عنوان اسنی‌ها (Essenes) در اسرائیل، نویسنده آنان هستند و پیش از فرار از ارتش رومیان باستان، این کتیبه‌ها را در غارها مخفی کرده‌اند.
با این وجود، نظریه‌های دیگری نیز برای این کتیبه‌ها پیشنهاد شده است. حتی گروهی از محققان بر این باور هستند که شمار قابل توجهی از این کتیبه‌ها در قمران نوشته نشده و احتمالا از مناطق دیگری از اسرائیل و یا فلسطین به این غارها راه یافته‌اند. باستان‌شناسان با بررسی مناطق اطراف قمران، غارهای ناشناخته دیگری را برای کشف یافته‌های بیشتر مورد بررسی قرار داده‌اند. اخیرا نیز گروهی از کارشناسان خبر از کشف یک غار جدید در این منطقه دادند که احتمالا راه تازه‌ای برای رمزگشایی از این راز باستانی به شمار خواهد رفت.
6- قدیمی‌ترین اثر مسیحی چیست؟
در حال حاضر، قدیمی‌ترین اثر مسیحی شناخته شده، پاپیرو و کتیبه‌ای قدیمی است که در قرن دوم میلادی (یک قرن بعد از وفات حضرت مسیح) نوشته شده‌اند. بر اساس بررسی‌های صورت گرفته، قدمت تاریخی قطعه‌ای از انجیل یوحنا که هم‌اکنون در کتابخانه جان رایلند (John Rylands Library) در دانشگاه منچستر نگهداری می‌شود، به نیمه ابتدایی قرن دوم میلادی برمی‌گردد. با این حال، گروهی از باستان‌شناسان بر این عقیده هستند که شاید این قطعه از انجیل یوحنا، در تاریخ دیگری نگاشته شده باشد!
یک گروه از دانشمندان شامل دنیل والاس (Daniel Wallace) به عنوان یکی از اساتید مطالعات عهد جدید در کتابخانه الهیات دالاس (Dallas Theological Library)، مطالعات خود را به طور جدی بر روی انجیل مرقس آغاز کرده و می‌گویند که ممکن است قدمت این انجیل به قرن اول میلادی تعلق داشته باشد. در سال 2015، یکی از محققان متوجه شد که این پاپیروس، قسمتی از ماسک یک مومیایی مصری بوده است.
گفته می‌شود که این متن به زودی در قالب یک کتاب مخصوص با هدف بررسی پاپیروس‌های باستانی در کالکشن موزه‌ها به چاب خواهد رسید. کارشناسان امیدوار هستند که به زودی پرده از این راز باستانی نیز برداشته شود.
7- منطقه کشتی‌رانی وایکینگ‌ها در شمال آمریکا کجا بود؟
وایکینگ‌ها در سال 1000 میلادی به شمال آمریکا رسیده و اقامت کوتاهی در L’Anse aux Meadows و جزیره نیوفاندلند (Newfoundland) داشتند. آن‌ها سپس به قطب شمال کانادا رفته و چندین مرتبه در لابرادور (Labrador) و ساحل شمالی جزیره نیوفاندلند توقف کردند. دانه‌های کشف شده از گردوی سفید در این مناطق نشان می‌دهد که آنان به مناطق جنوبی‌تری هم کشتی‌رانی کرده‌اند، اما موقعیت دقیق آن هنوز مشخص نیست.
علاوه بر منطقه L’Anse aux Meadows، سه محل احتمالی وایکینگ‌ها نیز اخیرا توسط دانشمندان حفاری شده تا آثار به جای مانده از وایکینگ‌ها مورد بررسی دقیق‌تر قرار گیرد. دانشمندان همچنین سعی دارند با بهره‌گیری از تصاویر ماهواره‌ای، زیستگاه‌های وایکینگ‌ها در آمریکای شمالی را به طور دقیق‌تری مشخص کنند.
8- فلسطینیهای باستان چه افرادی بودند؟
فلسطینیهای باستان در حدود 3200 سال قبل به منطقه شام رسیدند؛ جایی که شامل مردمانی از اسرائیل، فلسطین و لبنان بود. تاریخ به آنان روی خوشی نشان نداده و تمام چیزی که از آنان می‌دانیم، نوشته‌های باستانی از تمدن‌های مصری، آشوری و از همه مهم‌تر، کتاب مقدس عبری است. همین امر سبب شده که فلسطینی‌ها، شهرت نامناسبی کسب کنند. امروزه واژه «فلسطین» در لغت فردی را توصیف می‌کند که رویکردی خصمانه داشته و از فرهنگ و هنر اطلاعی ندارد. با این حال، کاوش‌های باستانی در شهرهای جت (Gath) و اشکلون (Ashkelon) ادامه دارند تا بتوان شناخت دقیق‌تری از فلسطینیهای باستان پیدا کرد.
9- نوشته‌های رازآلود دره ایندس حاوی چه پیامی هستند؟
تمدن دره ایندس (Indus Valley) که گاها با نام تمدن هاراپا (Harappa) نیز شناخته می‌شود، در حدود 4000 سال قبل و در منطقه پاکستان، هند، افغانستان و ایران امروزی شروع به رشد کرد. یافته‌های تاریخی نشان می‌دهند که تغییرات اقلیمی نقشی پررنگ در فروپاشی این تمدن داشته است. مردم دره ایندس، با خط ناشناخته‌ای می‌نوشتند که هنوز برای بسیاری از متخصصین ناشناخته بوده و به عنوان یکی از 16 راز باستانی به شمار می‌رود.
تعداد قابل توجهی از مردمان این تمدن، در بین‌النهرین زندگی کرده و از آنان در متون باستانی این منطقه با نام «ملوحا» (Meluha) نیز یاد شده است. باستان‌ناسان حفاری مناطق نزدیک به خلیج فارس و کشور عراق را برای پرده‌برداری از این راز باستانی آغاز کرده‌اند. محققان امیدوار هستند تا در نهایت بتوانند یک نسخه دیگر از این متن را در زبانی قابل فهم پیدا کنند.
10- علت ساخت بنای استون هنج چه بود؟
بررسی و تحلیل‌های صورت گرفته بر روی بنای استون هنج و منظره اطراف آن، اطلاعات کاملا جدیدی را به باستان‌شناسان نشان داده است. کارشناسان اخیرا متوجه شده‌اند که استون‌هنج، قسمتی از یک چشم‌انداز مقدس و باستانی است که زیارتگاه‌ها و سایر بناهای ساخته شده از چوب یا سنگ نیز شامل آن هستند. هم‌ترازی شگفت‌انگیز سنگ‌های این بنا و چشم‌انداز اطراف آن، به باستان‌شناسان کمک می‌کند تا به زودی از علت ساخت این بنای باستانی پرده‌برداری کنند.
کارشناسان بر این باورند که چشم‌انداز مقدس حوالی این بنا، پیش از ساخت استون‌هنج شروع به رشد کرده و هزاران سال قدمت دارد. با آنکه هنوز اطلاعات چندانی از این بنا در دسترس نیست؛ باستان‌شناسان امیدوار هستند تا در نهایت بتوان روزی از این راز باستانی رمزگشایی کرد.
11- ریش سیاه چه شکلی بود؟!
ادوارد تیچ (Edward Teach) ملقب به ریش سیاه (Blackbeard)، یکی از دزدان دریایی بدنام انگلیسی بود که در دریای کارائیب فعالیت می‌کرد. این لقب، بخاطر ریش بلند و سیاه و ترسناکش به او داده شده بود. وی یکی از معروف‌ترین دزدان دریایی تاریخ است که سوابقی همچون غرق کردن تعداد بسیاری از کشتی‌ها در دریای کارائیب را در کارنامه خود دارد. کشتی جنگی او فرانسوی او «انتقام ملکه ان» (Queen Anne’s Revenge) نام داشت و به ابزارهای پیشرفته‌ای مجهز بود.
در طی دهه گذشته، باستان‌شناسان در میان بقایا و خرابه‌های این کشتی قدیمی، به جستجوی اطلاعات دقیق‌تری از او و خدمه‌اش پرداختند. یافته‌ها نشان می‌داد که فعالیت‌های پزشکی بسیاری بر روی این کشتی در حال انجام بوده و تحقیق و بررسی بر روی بقایای این کشتی همچنان ادامه دارد.
12- محتویات دست‌نوشته‌های ووینیچ شامل چه چیزهایی است؟
دست‌نوشته‌های ووینیچ (Voynich Manuscript) یک کتاب نقاشی شده اسرارآمیز است که در اروپا یافت شد. گفته می‌شود که این کتاب، در قرن 15 یا 16 میلادی نوشته شده، اما زبان و الفبای آن هنوز به عنوان یک راز باستانی باقی مانده است.
این کتاب، در دانشگاه ییل (Yale University) نگهداری شده و به عنوان یکی از کتاب‌های اسرارآمیز تاریخ از آن یاد می‌شود. کتاب دست‌نوشته‌های ووینیچ، شامل نوشته‌هایی زیبا و نقاشی‌های اسرارآمیز از گیاهان و زنان برهنه بوده که 6 قرن قبل در قالب زبان و الفبایی ناشناخته به این کتاب تبدیل شده است. تاکنون حتی متخصصین رمزنگاری نیز نتوانسته‌اند از محتویات اسرارآمیز این کتاب قدیمی رمزشگایی کنند.
13- آیا مومیایی‌ها می‌توانند از درون قبر، ناقل یک بیماری کشنده باشند؟
آبله نام یک نوع بیماری واگیردار بود که در دهه 70 میلادی ریشه‌کن شد. امروزه تنها چند آزمایشگاه در ایالات متحده و روسیه وجود دارند که نمونه‌هایی از این ویروس را نگهداری می‌کنند. با این حال، باستان‌شناسان همچنان به کشف مومیایی‌های قدیمی از نقاط مختلف جهان ادامه می‌دهند. همین امر سبب شده که نگرانی‌ها در مورد شیوع یک بیماری جدید به بیشترین مقدار خود برسد.
در سال 2011 کارکنان ساخت و ساز در نیویورک، یک تابوت آهنین را کشف کردند که مومیایی زنی در آن نگهداری می‌شد. آثار موجود بر روی پوست او نشان می‌داد که علت مرگ وی، بیماری آبله بوده است. باستان‌شناسان سریعا با مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری تماس گرفتند تا از امکان واگیردار بودن این بیماری توسط مومیایی مذکور، اطلاع پیدا کنند. دانشمندان در نهایت به این نتیجه رسیدند که این مومیایی، هیچگونه خطری را ندارد. اما با این حال، پزشکان مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری، در همکاری نزدیک با باستان‌شناسان سعی دارند از ریشه‌های قدیمی‌تر این بیماری اطلاع یافته و این احتمال را مورد بررسی دقیق‌تری قرار دهند.
14- تمدن‌های باستانی، چگونه از خشکسالی‌های شدید جان سالم به در می‌بردند؟
آب و هوای گرم و رشد فزاینده خشکسالی برای جوامع مدرن، یک مشکل اساسی به شمار می‌رود. باستان‌شناسان در مراکز مختلف از سراسر جهان، سعی دارند که یک راز باستانی را رمزگشایی کنند: تمدن‌های باستانی، چگونه از خشکسالی‌های شدید جان سالم به در می‌بردند؟
برای مثال در حدود 4000 سال پیش، خاورمیانه با خشکسالی شدیدی دست و پنجه نرم می‌کرد. بعضی از جوامع، شهرهای جدیدی را در نزدیکی مناطق پرآب احداث کرده و بدین طریق زنده می‌ماندند. تحقیقات باستان‌شناسان نشان می‌دهد که جمعیت‌های باستانی جنوب غربی آمریکا نیز با روندی مشابه، محل زندگی خود را به مناطقی تغییر می‌دادند که آب‌های زیرزمینی همچنان در آنجا قابل برداشت بود.
15- گنجینه‌های باستانی را چگونه در بازار سیاه به فروش می‌رسانند؟
فشارهای قانونی و متخصصان امنیتی که در مراکز دولتی و سازمان‌های تحقیقاتی مشغول به کار هستند، بر این باورند که سازمان‌های جاسوسی و گروهک‌های تروریستی، بودجه مورد نیاز خود را با غارت اموال و فروش آثار تاریخی در بازار سیاه تامین می‌کنند. اما روش‌های آنان برای فروش این آثار، بسیار پیچیده‌تر از آن است که پیش‌بینی می‌کنیم!
باستان‌شناسانی که در دانشکده‌های مطالعات شرقی آمریکا (American Schools of Oriental Research) مشغول هستند، اطلاعات ماهواره‌ای و همچنین سایر اطلاعات موجود را به طور دقیق مورد بررسی قرار می‌دهند تا از شیوه‌های مختلف تروریست‌ها برای درآمدزایی اطلاع یابند. در برخی موارد این گروه‌های تروریستی همچون داعش، به مردم اجازه می‌دهند که مراکز تاریخی را غارت کرده و آنان را در بازار سیاه به فروش برسانند. سکه‌های طلا که به کمک فلزیاب‌ها پیدا می‌شوند، از معمول‌ترین این فعالیت‌ها هستند که غارتگران علاقه بسیاری را نیز به آن نشان می‌دهند.
برخی سازمان‌ها در اروپا و آسیا، به عنوان واسطه عمل کرده و آثار به غارت برده شده را به مرزها برده و در ازای این کار کسب درآمد می‌کنند.
16- جنگجوی عصر آهن، چگونه از برخورد تیر بر ستون فقراتش جان سالم به در برد؟
آسیب‌های وارد شده بر جنگاوران باستانی، آن هم بدون دسترسی به تجهیزات مدرن پزشکی، چگونه درمان می‌شد؟ به بیان دیگر، چه نوع آسیبی در عهد باستان، بدون نیاز به تجهیزات پزشکی و به صورت طبیعی بهبود پیدا می‌کرد؟ باستان‌شناسان به حفاری‌های خود در سراسر کره زمین مشغول بوده و یافته‌های خود را با تجهیزاتی پیشرفته مورد بررسی قرار می‌دهد. اکتشاف اخیر باستان‌شناسان، یک راز بستانی عجیب و غریب به شمار می‌رود!
محققان اخیرا توانسته‌اند که جسد یک جنگجوی کشته شده در قزاقستان را کشف کنند که قدمت آن به 2000 سال قبل برمی‌گیردد. تحقیقات آنان نشان می‌دهد که این جنگجو در زمان خود، هدف اصابت یک تیر آهنین در ستون فقرات خود قرار گرفته و از آن جان سالم به در برده است! دانشمندان پیش‌بینی می‌کردند که چنین ضربه‌ای قادر است بلافاصله فرد مورد هدف را بکشد؛ اما حداقل در این یک مورد شرایط به نحو دیگری رقم خورده بود!
17- اولین برخورد انسان خردمند با مردمان باستانی چگونه بود؟
انسان خردمند (Homo Sapiens) نام تنها نژاد باقی‌مانده از انسان‌های عهد قدیم است که هنوز بر روی کره زمین زندگی می‌کند. این نژاد از انسان، 300 هزار سال است که بر روی زمین حضور داشته و تمامی نژادهای دیگر نظیر نئادرتال‌ها، انسان فلورسی و … در حال حاضر منقرض شده‌اند.
پرسش اساسی باستان‌شناسان بدین شرح است که چرا تمامی نژادهای قبلی انسان منقرض شده و در مقابل، هم‌اکنون 7 میلیارد انسان خردمند بر روی زمین زندگی می‌کنند؟ تحقیقات اخیر دانشمندان نشان می‌دهد که انقراض انسان فلورسی، همزمان با حضور یافتن انسان خردمند در قلمروی آنان آغاز شد. گفته می‌شود که انسان خردمند، نقش چشم‌گیری در انقراض این نژاد از انسان‌ها ایفا کرده است.
با این حال، یافته‌های دانشمندان نشان می‌دهد که انسان خردمند، حاصل تولید مثل انسان فلورسی و نئادرتال است و مشخصات DNA او، سازگاری بیشتر با طبیعت و ایمنی بدنی بالاتری را نشان می‌دهد. این اکتشافات به خودی خود می‌تواند از یک راز باستانی پرده‌برداری کند! محققان معتقدند که برخورد اولیه انسان خردمند با این دو نژاد از مردمان باستانی، به صورت صلح‌آمیز بوده که در نهایت منجر به انقراض این دو گونه و پرورش نژاد جدیدی از انسان‌ها شده است.
